چرا عقابها بینایی قویای دارند؟
عقابها پرندگانی گوشتخوار میباشند، عقاب، اغلب برخلاف پرندگانی مانند کرکسها که از باقیمانده غذای سایر حیوانات تغذیه میکنند. خود شکار کرده و غذای مورد نیازش را بدست میآورد. در مقایسه توانایی دید و بینایی عقاب و انسان، چشمان این پرندهها بسیار قوی میباشد. آنها با چشم قدرتمند و بینایی فوقالعاده خود میتواند در اوج پرواز خود ماهیهای شناور در دریاچه را تا عمق چند متری به راحتی با وضوح و دقت بسیار بالا شناسایی کنند و با یک فرود سریع طعمه را شکار کند. بر خلاف کبوترها که جهت‌یابی فوقالعاده خوبی دارند، عقابها بینایی منحصر به فردی دارند. چشم عقاب بیشک قویترین دید را بین چشم سایر موجودات دارد.
اما این تواناییِ دید قوی در چشم عقاب ناشی از چه مواردی میباشد؟
همانطور که ذکر شد عقاب پرندههای شکارچی میباشد. آنها با سرعت بالای خود شکار میکنند بنابراین برای داشتن نهایت تمرکز و دقت بر روی سوژه باید بینایی عقاب قوی باشد. وظیفه چشمهای آنها همین میباشد، تولید تصویر با کیفیت و در عین حال با دقت و درک بالا. برای اینکه چشمها به خوبی کار کنند باید اجزای آن عملکرد مفیدی داشته باشند. شبکیه در عقابها بسیار توسعه یافته میباشد. شبکیه به قسمتی از چشم گفته میشود که تصویر روی آن تشکیل میشود. در واقع شبکیهای مانند پردهای است که نور بعد از گذشتن از اجزای جلوتر چشم مانند عدسی و قرنیه و مردمک، باعث تشکیل تصویر میشود. در شبکیه سلول‌های عصبی وجود دارد، این سلولها به دو دسته سلول‌های عصبی مخروطی و استوانهای تقسیم میشود. بحث ما در اینجا سلول‌های مخروطی میباشد. سلول‌های مخروطی موجود در شبکیه چشم عقاب حدود چهار تا هشت برابر سلول‌های چشم انسان است.
مقایسه بینایی عقاب و انسان
وجود این سلول‌های مخروطی سبب میشود تصاویر بسیار واضحتر نسبت به چشم انسان بر روی شبکیه چشم عقاب تشکیل شود (البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست، که در شبکیه صرفاً تصاویر تشکیل میشوند اما درک تصاویر و ایجاد پاسخ مناسب به آن بر عهده سیستم عصبی و مغز میباشد). چشمان عقاب نسبت به اندازه بدن آنها بسیار بزرگ تلقی میشود. یعنی ممکن است اندازه چشم یک عقاب حتی از یک انسان نیز بزرگتر باشد! وجود عدسی محدب و عمیق نیز یکی دیگر از مواردی است که به تیزبینی چشمان عقابها کمک می‌کند.
چشمان عقاب بر خلاف سایر پرندگان خیلی در کناره‌ی سر قرار ندارد اما مانند انسان هم نیست که در جلوی سر قرار داشته باشد. همین مطلب باعث به وجود آمدن میدان دید در حدود سیصد و چهل درجه در عقاب میشود! این عدد در انسان چیزی در حدود صد و هشتاد درجه میباشد. به لطف طول موجهای مختلف مانند فرابنفش که عقابها توانایی دیدن آن را دارند. رنگها از انسانها زندهتر و به اصطلاح داینامیکتر میبینند.
بینایی عقاب هنوز هم موضوعی میباشد که قطعاً به طور کامل همه رمز و رازهای آن کشف و پیدا نشده است، با پیشرفت روز به روز علم ممکن است خیلی مطالب دیگر معلوم شود و یا حتی دانستههایی که در گذشته تائید شده بودند رد شده و با دستاوردهای جدید علم و دانش جایگزین شود.