تریپانوزوما اکوئی پردوم یا trypanosoma equiperdum در اسب عامل ایجادکننده بیماری دورین، سورا و ناگانا می‌باشد. عامل به وجود آورنده این بیماری، همانند بیماری سارکوسیستیس، کوکسیدیوز و بسنویتیا، تکیاخته می‌باشد. این تکیاخته تنها پروتوزآ شناخته شده برای بروز بیماری‌های وریدی در اسب می‌باشد. این میکروارگانیسم در آمریکا و اروپا وجود ندارد اما در برخی از مناطق آفریقا و آسیا و آمریکای جنوبی دیده میشود. انتقال انگل تریپانوزوما به طور مستقیم از حیوان به حیوان می‌باشد. مثلا یا از راه تماس جنسی یا توسط حشرات مانند مگس‌ها منتقل میشود. تشخیص این بیماری همراه با علائم بالینی و آزمایشات سرولوژی انجام میشود. یکی از مشکلات این بیماری کمبود و در دسترس نبودن واکسن می‌باشد، پس در نتیجه باید پیشگیریها لازم انجام شود. داروهای موجود نیز توانایی بهبود حیوان بیمار را ندارند.
تریپانوزوموز اسب توسط چندین گونه از جنس Trypanosoma از جمله: انوع evansi ،T. equiperdum ،T. brucei ،T. vivax ،T. congolense و T. cruzi ایجاد میشود. عفونت اسب با T. cruzi بسیار نادر است. علائم بالینی مشاهده شده از جمله ورم شکمی، لاغری، کم خونی و علائم عصبی می‌باشد.
انتقال انگل تریپانوزوما اکوئی پردوم یا trypanosoma equiperdum چگونه است؟
انتقال انگل تریپانوزوما اکوئی پردوم به روشهای مختلفی صورت می‌گیرد.
T. congolense تنها گونه‌هایی هستند که محدود به توزیع مگس‌های تسه تسه (ناقل) در جنوب صحرای آفریقا هستند. Trypanosoma equiperdum به صورت جنسی منتقل میشود و T. evansi به صورت مکانیکی توسط مگس‌های مکنده خون، خفاش و احتمالاً از طریق جنسی منتقل میشود. انتقال خوراکی T. evansi از طریق گوشت یا لاشه آلوده ثبت شده است. اما به طور معمول در اسب اتفاق نمی‌افتد. تریپانوزوما ویوکس می‌تواند به صورت چرخشی توسط مگس‌های تسه تسه منتقل شود. همچنین به صورت مکانیکی توسط سایر مگس قابل انتقال باشد. شیوع T. equiperdum ،T. evansi و T. vivax بسیار گسترده‌تر است. اکثر کشورهایی که تریپانوزوموز در آنها بومی است. گزارش دقیق از این بیماریها گزارش نمی‌کنند. در نتیجه، شیوع و منطقه توزیع تا حد زیادی ناشناخته مانده است.
پیشگیری و درمان تریپانوزوما اکوئی پردوم در اسب
درمان تریپانوزوموز یا بیماری دورین اسب شامل درمان با داروهای دی مینازن دیاستورات، کلرید ایزومتامیدیم، ترکیب سولفات کویناپیرامین کلرید / کویناپیرامین، هیدروکلراید سورامین یا ملارزومین است. به جز سویه‌های تریپانوزوم که مقاومت ذاتی یا اکتسابی از خود نشان می‌دهند، این داروها قادر هستند انگل‌ها را از گردش خون پاک کنند. تمام تریپانوزوم‌ها، عمدتاً در فضاهای خارج عروقی بافت‌ها و اندام‌ها، از جمله سیستم عصبی مرکزی زندگی می‌کنند. شواهدی در حال جمع‌آوری است که هیچ یک از داروهای فوق در مرحله عصبی بیماری موثر نیستند زیرا هیچ یک از آنها قادر به عبور از سد خونی-مغزی در مقادیر کافی نیستند.
نحوه تشخیص تریپانوزوما اکوئی پردوم اسب
تشخیص بالینی
تشخیص تریپانوزوموز اسب به دلیل عدم وجود علائم بالینی خاص می‌تواند چالش برانگیز باشد. بنابراین، تشخیص به شدت متکی بر ترکیبی از علائم بالینی، شواهد سرولوژیکی عفونت و زمینه اپیدمیولوژیک است. بیماری‌های دیگر اسب که برخی علائم بالینی را با تریپانوزوموز مشترک دارند. شامل آرتروز ویروسی اسب، کم خونی عفونی اسب، متریت متر مسری اسب و سیاه زخم است. تریپانوزوموز حاد اسب را باید از بیماری اسب آفریقایی و سیاه زخم تشخیص داد. معاینه خون، تشخیص مقایسهای با سایر دلایل پیرکسی شدید در اسبها مانند بابیزیوز اسب (Babesia caballi) و تیلریوز (Theileria equi) را امکان پذیر می‌کند.
تشخیص میکروسکوبی تریپانوزوما اکوئی پردوم
برای تشخیص میکروسکوپی، رایج ترین مایع بیولوژیکی مورد بررسی، خون است. اما ممکن است انگل از طریق مجرای لنفاوی، مایع مغزی نخاعی، شیر و ترشحات واژینال یا مقدماتی تشخیص داده شود. در صورت وجود یک نمونه میکروسکوپی مثبت تریپانوزوم، شناسایی گونه‌ها با آزمایشات مولکولی انجام میشود.
تشخیص مولکولی
انبوهی از آزمایش‌های تشخیصی مولکولی توصیف شده است که توالی‌های DNA را هدف قرار می‌دهد. این آزمایشات در سطوح مختلف طبقه‌بندی می‌شوند. برای انجام آنها از فناوری‌های متنوعی استفاده می‌کنند. معمول ترین قالب‌های آزمایشی، واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) و (qPCR) می‌باشد. آزمایش‌های PCR بر اساس DNA میتوکندری این انگل‌ها (DNA kinetoplast یا kDNA) می‌تواند T. evansi و T. equiperdum را از T. brucei متمایز کند.
تشخیص سرولوژی
بر خلاف T. congolense و تا حدودی T. vivax، تریپانوزوم‌های تریپانوزون در درجه اول انگلی هستند. پارازیتمی اغلب کم است و به ندرت نیاز به آزمایش‌های انگلی یا حتی تشخیصی مولکولی، به ویژه در ناقلین بدون علامت می‌باشد.