نیکلوزامید یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین داروها برای درمان بیماری‌هایی میباشد، که در اثر آلودگی به کرم‌های پهن به‌وجود می‌آیند. در واقع این دارو، مانند داروی لوامیزول، خاصیت ضدانگلی دارد.
مکانیسم اثر نیکلوزامید موجب توقف فسفریلاسیون در میتوکندری کرم‌های پهن شده و به این شکل آن‌ها را نابود میسازد. این دارو صرفاً برای درمان بیماری‌های ناشی از کرم‌های پهن تجویز شده و در درمانِ بیماری ناشی از سایر کرم‌ها تاثیر گذار نمی‌باشد.
این دارو عوارض جانبی خفیف و مختلفی مانند سردرد، خارش، استفراغ و تهوع و… دارد. موارد مصرف نیکلوزامید در دامپزشکی بسیار است.
مکانیسم اثر داروی نیکلوزامید به چه صورت است؟
نحوه عمل دارو به این شکل است، که با کاهش پتانسیل غشای داخلی میتوکندری کرم‌ها، فسفریلاسیون اکسیداتیو را مهار میکند. پس تولید ATP و انرژی در کرم قطع شده و باعث از بین رفتن انگل میشود. نیکلوزامید علاوه بر استفاده‌های اخیر خود به عنوان درمانی برای بیماری‌های انگلی، نقش جدیدی در درمان سرطان پیدا کرده است. این دارو از طریق مکانیسم های مختلف، سیگنالینگ Wnt را مهار می کند. در سلولهای سرطانی روده بزرگ، نیکلوزامید بیان Dvl-2 و β-کاتنین را کاهش می دهد و همچنین از ارتباط بین β-کاتنین و TCF جلوگیری می کند. این دارو ممکن است مسیرهای mTOR Notch و STAT3 را مهار کند و همچنین مسیر آپوپتوز میتوکندری ذاتی را در سلولهای سرطانی فعال کند. بخش‌های اسکلکس و پروگزیمال کرم‌های پهن یا نواری، در اثر تماس با نیکلوزامید از بین می روند و ممکن است در روده هضم شوند.
البته با از بین رفتن این بخش‌ها، ممکن است تخمک‌های کرم به درون فضای روده آزاد بشوند.
همانطور که ذکر کردیم نیکلوزامید یک داروی ضد انگلی میباشد. مثلا، همانطورکه برای درمان تک‌یاخته ایمریا از واکسن‌های ضد کوکسیدیوز استفاده میشود. از این دارو برای درمان بیماری‌های ناشی از کرم پهن استفاده میکنند. این داروی به طور گسترده در دامپزشکی استفاده میشود. در بسیاری از حیوانات مانند سگ، گربه، طیور و انواع دام‌ها مانند اسب، گاو و گوسفند استفاده میشود. به صورت سوسپانسیون و حل شدن در آب و مخلوط در خوراک استفاده میشود. قرص‌های نیز باید کاملا جویده و یا خُرد شوند.