همسترها یکی از کوچکترین و شیرین ترین حیوانات برای نگهداری و مراقبت هستند. نگهداری از همسترها حس بسیاری خوبی را به اکثر افراد می دهد. همسترها در دسته جوندگان قرار می‌گیرند و حدود ۱۹ زیرگونه دارند که معروف ترین نژاد و گونه‌ها برای نگهداری در منزل شامل همستر معمولی یا سوری، همستر کمپل و روبروفسکی می‌باشد. در ادامه به طور کامل به معرفی این سه گونه خواهیم پرداخت.
در طبیعت همسترها عادت به شب بیداری دارند، بنابراین ساعت اصلی خواب آن ها طی روز می باشد. اما در طی همزیستی با انسان و زندگی در قفس، ساعت بیولوزیک آن‌ها دستخوش تغییرات شده و عادت‌های آن‌ها تا حدودی تفاوت شده است. به دلیل زادآوری زیاد و تکثیر اسان این جوندگان، از همستر و خوکچه به عنوان حیوانات آزمایشگاهی استفاده می‌شود.
دوران بارداری همستر نهایت ۲۲ روز است و بچه‌ها در سن حدود ۱۰ هفتگی بالغ می‌شوند، همین امر سرعت باروری و زادآوری آن‌ها را بسیار افزایش داده است. غذای اصلی همسترها گیاهان شامل میوه، دانه و سبزیجات است اما می‌توانند از مواد گوشتی و جانوری نیز تغذیه کنند.
غذاهای مخصوص بسیاری به صورت تجاری برای همستر ساخته شده است اما بهتر است که انواع غذاهای طبیعی در رژیم غذایی همستر وجود داشته باشد. برخلاف موش‌ها که دم بلندی دارند، دم این جوندگان بسیار کوتاه و در انتهای ستون مهره آن‌ها قرار دارد.
اندازه معمول همسترها بین ۶ تا ۱۱ سانتی‌متر می‌رسد. یکی از قابلیت‌های بسیار فوق العاده که در همسترها وجود دارد کیسه‌های گونه‌ای است که در دو طرف گونه آن‌ها تا ابتدای شانه کشیده شده است. کیسه‌های گونه‌ای همستر قابلیت انتقال و ذخیره غذا را به آن ها داده است و یکی از شگفتی‌های تکاملی این حیوانات است. بینایی همسترها ضعیف است و تکامل اصلی آن‌ها حس بویایی بوده است.
همسترها از حس بویایی برای تشخیص غذا، محیط و جفت یابی استفاده میکنند. طول عمر همسترها حدود ۲ تا ۳ سال است و بستگی به نحوه نگهداری و مراقبت دارد. نکاتی که ذکر شد خلاصه‌ای از ویژگی‌های همستر بود.
در این مقاله به طور جامع و کامل نگهداری و مراقبت از همستر را آموزش می‌دهیم و هرچیزی که لازم است برای شروع نگهداری از همستر بدانید شامل تغذیه، محیط مناسب، زادآوری، نژادها، بیماری‌های رایج و… به طور کامل پوشش داده شده است.
تغذیه همستر
همسترها در رده حیوانات همه‌چیزخوار هستند. بهتر است جیره اصلی همسترها با مواد گیاهی پر شود. خواص مواد گیاهی و ویتامین‌های موجود در آن برای بدن همستر و کارکرد ضحیح هر کدام از دستگاه‌هیا بدن حیوان مفیدتر است. همسترها موجوداتی هم نوع خوار نیز هستند و ممکن است بچه‌های خود و یا همسترهای دیگری که مرده‌اند را بخورند.
مواد غذایی رایج و مورد علاقه همستر
بسیاری از مواد غذایی گیاهی شامل: کلم، هویج، خیار، کاهو، سیب، کدو، یونجه (غذای پایه خوکچه‌های هندی و میزان کمتری مصرف آن در همسترها ضروری است)، سیب زمینی به صورت آب پز، سفیده تخم مرغ آب پز، تخمه آفتاب گردان، تخمه کدو، ذرت و… امروزه استفاده از غذاهای تجاری فراگیر شده است.
بسیاری از شرکت‌های تولید مواد غذایی، غذاهای تجاری را برای سگ، گربه و انواع جوندگان ارائه می‌دهند. استفاده از این غذا نباید بیش از حد باشد و بهتر است غذاهای تازه و طبیعی به همراه آب تازه‌ی کافی و پاکیزه در اختیار همستر قرار بگیرد. رزیم غذایی همستر باید سرشار از ویتامین باشد و پروتئین کافی برای رشد بافت‌های بدن در اختیار حیوان قرار بگیرد.
غذاهای ممنوعه برای همستر
برخی از غذاها برای همسترها سمی، مضر و حتی کشنده است. برخی از غذا شامل: انگور، ریواس، شکلات (همانند چیزی که در سگ‌ها داریم)، محصولات شیر و لبنی، بیسکوییت و شیرینی، سیر، پیاز، بادام، بادمجان و… این مواد می‌توانند برای همستر مضر باشند.
بهتر است قبل از دادن هر غذایی به همستر، با دامپزشک مشورت شود.
محیط زندگی مناسب برای همستر
همسترهایی که در طبیعت زندگی میکنند عادت به لانه سازی دارند. لانه‌های آن‌ها زیر زمین و پوشیده و محفوظ از نفوذ شکارچی‌ها است. اما در شرایط زندگی با انسان باید قفس مناسبی برای همسترها تهیه شود.
قفس همستر بر خلاف قفس پرندگان باید کف سفتی داشته باشد تا پای همستر آسیب نبیند و با پوشال‌های چوبی پر شود. چون همستر عادت به جویدن دارد میلهء‌های قفس باید به شکلی باشند که احتمال نفوذ مواد شیمیایی به بدن همستر وجود نداشته باشد در غیر این صورت انواع مسمومیت‌ها مانند مسمومیت با سرب و بیماری‌های کبدی برای همستر ایجاد می‌شود. مهم ترین شرط نگهداری از همستر پس از تغذیه مناسب، قفس مناسب و استاندارد است.
رنگ‌های قفس باید آبکاری گالوانیزه باشند و از لحاظ اندازه شرایط مطلوبی رو با توجه به تعداد همسترهای موجود، برایشان فراهم کند.
همستر باید اسباب بازی‌هایی برای جویدن داشته باشد و از آنجایی که حیوان ورزشکاری است باید چرخ و فلک مناسب داشته باشد تا حوصله‌اش سر نرود. قفس همستر باید در محیطی آرامش بخش قرار بگیرد و صداهای مزاحم و سایر حیوانات خانگی اراشم همستر را سلب نکنند.
زادآوری و تعیین جنسیت همستر
یکی از مهم‌ترین اصول در نگهداری و پروش همستر جفتگیری و زاداوری حیوان است. برای زادآوری ابتدا باید همستر نر و ماده سالم و بالغ داشته باشید.
در مرحله اول آن‌ها را در قفس‌های جداگانه نگه دارید تا از درگیری جلوگیری شود. وقتی همستر ماده آمادگی جفتگیری دارد و علائم آن را نشان می‌دهد، او را به قفس همستر نر ببرید. پس از جفتگیری، ماده را به قفس خودش برگردانید.
دوره بارداری حدود ۱۶ تا ۲۰ روز و نهایت ۲۲ روز است. حیوان ماده بین ۴ تا ۱۲ بچه به دنیا می‌آورد.
بچه‌ها دارای چشمانی بسته و بدنی بی‌مو هستند و پس از دو هفته چشم‌هایشان باز می‌شود. در ۳ تا ۴ هفتگی، بچه‌ها از شیر گرفته می‌شوند و می‌توانند جدا شوند.
قبل از شروع به زادآوری، مطمئن شوید که برای بچه‌ها جای مناسبی دارید. بچه‌ها در سن نهایت ۱۰ هفتگی بالغ می‌شوند و می‌توانند خودشان جفتگیری کنند.
تعیین جنسیت همسترها از طریق توجه به ناحیه تناسلی صورت می‌گیرد که این تشخیص در بچه همسترها تا حدود زیادی دشوار است.
بیماری‌های رایج در همستر
بیماری‌های رایج در همسترها شامل:
دم مرطوب: عفونت باکتریایی جدی که بیشتر همسترهای جوان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به مرگ شود.
نارسایی قلبی احتقانی: بیماری قلبی که در همسترهای مسن‌تر رخ می‌دهد و درمانی ندارد.
آمیلوئیدوز: تجمع پروتئین در اندام‌ها که می‌تواند باعث نارسایی قلبی، کلیوی و کبدی شود.
یبوست: مشکل گوارشی که می‌تواند در همسترها رخ دهد.
نشانه‌های رایجی که ممکن است نشان‌دهنده مشکلی در همستر شما باشند شامل چشم‌های کدر، موهای چسبیده، کاهش وزن، لرزش، اسهال یا آبریزش بینی است.
به نظر می‌رسد همسترها نسبت به مشکلات تنفسی حساس هستند و حتی ممکن است سرماخوردگی یا ذات‌الریه را از انسان‌ها بگیرند. از دست زدن به همستر خود زمانی که بیمار هستید خودداری کنید.
این‌ها تنها برخی از بیماری‌هایی هستند که می‌توانند همسترها را تحت تأثیر قرار دهند. برای مراقبت بهتر و جلوگیری از بیماری‌ها، مراجعه منظم به دامپزشک مسلط به اصول درمان و تجویز نسخه و نگهداری صحیح از همستر ضروری است.
انواع نژادهای همستر
همسترهای نژادهای مختلفب دارند اما در اینجا سه نژاد پرطرفدار کمپل، سوری و روبروفسکی که محبوب ترین نژادها برای نگهداری در منزل هستند را معرفی می‌کنیم.
همستر معمولی یا سوری
این گونه همستر مرسوم‌ترین و معمول‌ترین همستر برای نگهداری در منزل است. همسترهای معمولی بزرگتر از نژاد روبروفسکی و کمپل هستند. امروزه نژادها موچک تر در حال جایگزینی با نژادهای معمولی هستند اما هنوز هم پرطرفدارترین همستر ذر بین سایر همسترها هستند.
همسترهای معمولی روی کمرشان غددی دارند که فرومون‌هایی را ترشح میکنند و نباید آن‌ها را با زخم و غده اشتباه گرفت. ادرار ان ها بدبو است و حالت‌های پرخاشگرانه و گاز گرفتن را در برخی مواقع از خود نشان می‌دهند.
همستر کمپل
همستر کمپل (Phodopus campbelli)، که به نام‌های همستر پاپشمی راه‌راه، همستر جونگاری، همستر اصلی، همستر غربی یا همستر سیبری نیز شناخته می‌شود، دومین همستر محبوب پس از همستر سوری است. این گونه اغلب با همستر زمستانی اشتباه گرفته می‌شود زیرا برخی از نام‌های مشترک، مانند ‘همستر سیبری’ یا ‘همستر جونگاری’، برای توصیف همستر زمستانی نیز استفاده می‌شود.
همسترهای کمپل در اسارت به طور متوسط عمری بین ۱۸ تا ۲۴ ماه دارند. آن‌ها در تنها ۵ هفتگی به بلوغ جنسی می‌رسند و بچه‌های آن‌ها معمولاً بین ۴ تا ۶ توله است که پس از دوره بارداری ۱۸ تا ۲۱ روزه به دنیا می‌آیند. نرها نقش فعالی در زایمان و پرورش جوانان دارند، که با نرهای همستر سوری متفاوت است.
همسترهای کمپل اجتماعی هستند و می‌توانند در کلونی‌ها نگهداری شوند. اگر همسترها در سنین جوانی (معمولاً کمتر از ۸ هفته) با هم آشنا شوند، اغلب به خوبی در گروه‌های همجنس یا دوجنسیتی با هم زندگی میکنند.
همستر روبروفسکی
همستر روبروفسکی، با نام علمی Phodopus roborovskii، کوچکترین عضو خانواده همسترها است. این جانوران کوچک و سریع، به دلیل اندازه‌شان که به طور متوسط ۲ اینچ (حدود ۵ سانتی‌متر) طول دارند و وزنی در حدود ۲۰ تا ۲۵ گرم، برای نگهداری در منازل محبوب هستند.
با انتظار عمری بین ۲ تا ۴ سال، همسترهای روبروفسکی می‌توانند همراهانی طولانی‌مدت برای دوست‌داران حیوانات باشند. نسبت به سایر همسترها، همسترهای روبروفسکی علاقه کمتری به ارتباط مستقیم و نوازش توسط انسان دارند اما می‌توانند به ارامی به این شرایط نیز عادت کنند.